زنان و خشونت های خیابانی در ایران

آزادی زنان  بمعنای ان است که زنان بتوانند در همه فضاها آزادانه همانند مردان حضور داشته باشند. در واقع آزادی زنان بدون حضور آزاد آنها در فضا های عمومی  سخنی بی پایه است. اما واقعیت آن است که زنان در بسیاری جوامع به ویژه جوامع در  حال توسعه و به ویژه جوامع اسلامی حضوری نا برابر با مردان دارند. زنان جوامع اسلامی چه در مصر و یا لبنان و ایران و افغانستان و دیگر کشورها، تجربیات مشترکی  از آزار مردان در اشکال گونا گون دارند که حضور زن را در اجتماع و بیرون از خانه پدیرا نیستند زنان در هر موقعیتی که قرار دارند هنگام حضور در خیابان خشونت های خیابانی را تجربه میکنند. تجربه زنان از آزار و اذیت و خشونت های خیابانی تاثیرات مخربی بر اعتماد به نفس زنان باقی می گذارد که در این مورد جامعه شناسان و روانشناسان و پژوهشگران اجتماعی به آنها پرداخته اند.

در ایران خشونت های خیابانی در اشکال گونا گون به ویژه در شهرهای بزرگ آنقدر گسترده هسنتند که به امری عادی مبدل شده اند. از انواع رایج این خشونت ها مزاحمت توسط رانندگان اتومبیل ها، مزاحمت های کلامی، لمس کردن هنگام گذر از نواحی پر رفت و آمد و یا در وسایل نقلیه می باشند.

در کلان شهر های بزرگ همچون تهران، پدیده دیگری که موجب آزار و مزاحمت زنان است، حضور زنانی است که به علت فقر گسترده در ایران و برای گذران زندگی به روسبی گری و فروش تنها سرمایه خود، یعنی تن خود به خیابانها روی آورده اند. ایستادن این گونه زنان برای پیداکردن مشتری موجب آن شده است که زنان و دختران غیر روسبی هنگام ایستادن در خیابان برای گرفتن تاکسی با بوق های رانندگان و توقف ماشین ها و آزار رانندگان مواجهه شوند.  

جالب آن است که برای برخورد با آزارهای خیابانی در قانون مجازات اسلامی مواد ی ییش بینی شده است. طبق ماده 619 قانون مجازات اسلامی، هرکس ئر اماکن عمومی مزاحم زنان شود به حبس و شلاق محکوم خواهد شد. در ماده 638 نیز آمده است که افرادی که عمل حرامی مرتکب شوند به حبس و شلاق محکوم خواهند شد. اما تعقیب متجاوز خیابانی و کشاندن آنکه بدن زنی را لمس میکند و یا الفاظ رکیک بکار می برد تقریبا غیر ممکن است و صحبت از مجازات متخلف بیهوده. مجازات رانندگانی که زنان را مورد آزار قرار میدهند نیز غیر ممکن است. هیچیک از مواردی که در قانون مجازات اسلامی برای آزارهای خیابانی آمده است در عمل قابل اجرا نیستند.

از آزارهای رایج خیابانی که بگذریم خشونت های سازمان یافته دولتی  است که از اوان شکل گیری حکومت اسلامی آغاز و گسترش یافتند و امروز جزیی از بافت رسمی حکومتی بشمار میایند.

خشونت های حکومتی از اوان شکل گیری جمهوری اسلامی در قالب گروههای جوانان حزب الله مزاحمت های بی وقفه ای را برای زنانی که به اعتقاد آنان “طاغوتی” بودند  آغاز کردند. پس از آنکه ایت الله خمینی حجاب برای زنان ضروری دانست شدت بیشتری یافتند. مخالفت زنان سکولار علیه حجاب اجباری گروههای فشار را به ویژه پس از آنکه در سال 1359 ورود زنان به ادارات بدون حجاب ممنوع شد افزایش  داد. در 1363 با تصویب قانون مجازان اسلامی برای عدم رعایت حجاب فشار بر زنان در خیابانها بعد دیگری داد. سالهای پس از انقلاب و با گسترش گشت های رنگارنگ خشونت علیه زنان عرصه خیابانها را بتصرف خود در آورد. در دهه های گذشته هزاران زن در خیابانها و حتی هنگام مسافرت در فرودگاهها بجرم بد حجابی مورد آزار و اذیت قرار گرفته اند.

خشونت های خیابانی سازمان یافته در دهه های گذشته هیچگاه کاهش نیافته اند، بلکه  در اشکال گوناگون ادامه داشته اند. این خشونت ها گرچه همواره از سوی زنان با مقاومت همه جانبه همراه بوده است، اما تاثیرات مخرب خود را بر روح و روان دختران جوان بر جای نهاده است.

اوج افزایش این خشونت ها در سال 1393 در شکل پاشیدن اسید بصورت زنان به ویژه در اصفهان بود که حد اقل 4 زن یا دختر جوان مورد حمله قرار گرفتند. برحی گزارش ها آمار ای اسید پاشی ها را 15 نفر اعلام کردند.

در جرایان اسید پاشی بصورت زنان نه کسی دستگیر و نه مجازاتی برای عاملان اعلام شد. گویا این طرح به عنوان بخشی از طرح صیانت از حجاب و عقاف اعلام شده بود.

گروههای نا مشخص مرتبط با طرح امر به معروف و نهی از منکر با تشویق امام جمعه هایی که اعلام کردند : برای مقابله با بد حجابی باید چوب تر را بالا برد همراه بود